Gedenkmuur op Franse militaire begraafplaats Machelen-aan-de-Leie

Gedenkmuur op Franse militaire begraafplaats Machelen-aan-de-Leie

Z_POLS_MVDA_2013_004

Het opvallendste en meest artistieke element van de begraafplaats is echter ongetwijfeld de gedenkmuur in blauwe hardsteen. De gedenkmuur staat aan de linkerzijde van de oorlogsbegraafplaats opgesteld. Het werk dateert uit de jaren ’30 van vorig eeuw. Het springt in het oog door de reliëfs die in het arduin zijn gehakt.

Het geheel is opgevat als een drieluik. In het centrale gedeelte is een zittende vrouw met een lang gewaad gebeiteld. Ze heeft een kindje op de schoot. Twee andere kinderen spelen vlakbij haar. Dit is ongetwijfeld een vrouw wiens man gesneuveld is de oorlog. Dergelijk tafereel is natuurlijk heel beklijvend en is altijd een sterke aanklacht tegen de oorlog. Onder het tafereel staat in verdiepte letters gebeiteld ‘Elle leur apprend qu’ils sont mort pour nous’. Het offer dat de gesneuvelde mannen brachten voor de vrijheid van het nageslacht wordt zo nog eens onderstreept. In de linkerzijde van ‘het drieluik’ zijn de figuren van twee soldaten gebeiteld. Beiden dragen een uniform. De ene soldaat heeft zijn hand vriendschappelijk op de schouder van zijn kameraad gelegd. De samenhorigheid tussen de soldaten wordt door deze houding in de verf gezet.

Aan de rechterzijde is hetzelfde tafereel te zien, enkel de hoofden van de soldaten zijn verschillend. Hier hebben de militairen een exotisch uiterlijk. Kunstenares Bayser-Gatry bracht op die manier hulde aan de soldaten uit de Franse kolonies. Hun inbreng in de strijd was immers van een niet te onderschatten belang. De taferelen op de gedenkmuur zijn haast archaïsch, maar dat is in dit geval een sterk troef. Door de eenvoud komt de boodschap sterk over. De Franse beeldhouwster Bayser-Gatry slaagde erin om de essentie van de oorlog op deze gedenkmuur vast te leggen.

Dit artistiek hoogstaand element is een vijftal jaar geleden gerestaureerd, want het was in bijzonder slechte staat. De kunstige, maar beschadigde reliëfplaten werden toen hersteld en aan een nieuwe muur bevestigd. Zo werd voorkomen dat één van de ‘blikvangers’ van deze begraafplaats roemloos verdween.
foto
2012